Autobiografische boeken zijn populair. Veel mensen vinden het interessant om boeken te lezen die waargebeurd zijn, dan wel gebaseerd zijn op waargebeurde verhalen.

De vraag is echter of zij het net zo leuk vinden om in een autobiografisch boek voor te komen. Dit zal niet altijd zo zijn. Kan het betreffende boek uit de handel worden gehaald omdat er privacyrechten zijn geschonden?

Deze vraag kwam recentelijk naar voren in de zaak naar aanleiding van het boek
''De Porseleinkast, Faxen aan Ger'' van Nicolien Mizee.

Beschadigende beweringen

Het boek bevat, zoals de titel al doet vermoeden, een aantal van de door de schrijfster geschreven faxen. Uit verschillende passages volgt dat de moeder van de schrijfster afkeer tegen haar had. De moeder wilde dat het boek uit de handel werd gehaald, omdat er volgens haar onjuiste en beschadigende beweringen zouden zijn gedaan. Zij besloot om die reden de uitgeverij van het boek in rechte te betrekken. De moeder stelt zich op het standpunt dat de beweringen niet op feiten zijn gebaseerd en indien dit wel het geval zou zijn dat hierdoor haar persoonlijke levenssfeer wordt geschonden.

Oordeel rechtbank

De rechtbank oordeelde in deze zaak dat het werk is aan te merken als een autobiografisch dagboek, maar dat de gemiddelde lezer zal begrijpen dat het boek niet altijd een objectieve beschrijving van de werkelijkheid betreft. De rechter oordeelt dan ook dat de persoonlijke levenssfeer van de moeder niet is geschonden. Ook neemt de rechtbank hierin mee dat door het autobiografische karakter de moeder moeilijk te figureren is dan wel dat daarin moeilijk wijzigingen zijn aan te brengen. Daarnaast acht de rechtbank de betreffende passages niet buiten proportie grievend. Het gedrag van de moeder wordt namelijk in het boek ook wel eens goedgepraat. Verder heeft de moeder een beperkte rol in het boek (dat overigens maar 800 keer gedrukt is). De rechtbank is dan ook van oordeel dat de uitingsvrijheid van de uitgeverij in deze zwaarder dient te wegen en wijst de vordering van de moeder af.

Privacyrecht vs. uitingsvrijheid

Als je voorkomt in een autobiografisch boek, dan kun je hier dus niet altijd tegen optreden. De rechter zal in de meeste gevallen een afweging maken tussen jouw privacyrecht en de uitingsvrijheid van (in dit geval) de uitgeverij. Een en ander is natuurlijk wel afhankelijk van de feiten en omstandigheden van het geval. In deze zaak speelde met name de combinatie van feiten, de duidelijke waardeoordelen, het beperkte aantal passages en de niet buiten proportie grievende passages een rol.